હું : એક કુરુક્ષેત્ર

હું જ્યારે આઠમા ધોરણ માં ભણતો ત્યારે મારી હાઈસ્કુલ નાં પ્રીન્સીપાલ કહેતા કે દરેક માણસ ની અંદર મન અને આત્મા ની લડાઈ ચાલતી હોય છે. સાદી ભાષા માં સમજાવતા કે આત્મા એટલે બધી સારી વસ્તુઓ જેમ કે સખત પરિશ્રમ, સાત્ત્વિક વિચારો વગેરે વગેરે. ટૂંક માં આદર્શ જીવન જીવતી વ્યક્તિ નાં વિચારો આત્મા દ્વારા પ્રેરીત હોય છે. જ્યારે આળસુ અને પલાયનવાદી નાં વિચારો નું મૂળ મન (એટલે કે ઈન્દ્રીયો) હોય છે. આળસુ વ્યક્તિ લાંબુ નથી વિચારતી અને એટલે જ ટૂંકા ગાળા નાં લાભ માટે સિદ્ધાંતો સાથે આસાની થી compromise કરી લ્યે છે. અત્યારે મને ખબર પડે છે કે મારા સાઇબ નો આ બધી શિખામણ દેવા પાછળ નો હેતુ શું હતો અને એમનાં આ વિચારો કેવી રીતે ઘડાયા. પણ, ત્યારે તો સાઇબ ની ગેરહાજરી માં બધાય વર્ગમિત્રો એમની "ફિલોસોફી" ની મશ્કરી જ કરતા.

રોજ નિશાળો માં સુવિચાર બોલાતો: આળસ એ મોત નું ઓશિકું છે. પણ ત્યારે આળસ કેટલી ખતરનાક છે એનું સાચુ ભાન નો’તુ. હવે આટલા વરહ પછી પણ જ્યારે આળસ ને ખંખેરવાનું અઘરુ લાગે છે, ત્યારે મારા સાઇબ ઉપર ખુબ આદર ઉભરી આવે છે.

Indeed, ગાંધીજી સાચું જ લખે છે જ્યારે તેઓ ભગવદ ગીતા ઉપર ની તેમની ટીપ્પણી માં કહે છે કે (એમના મત મુજબ) મહાભારત નું યુદ્ધ કુરુક્ષેત્ર માં નો’તું લડાયુ, પણ મહાભારત તો દરેક વ્યક્તિ ની અંદર સારા પાંડવો અને નરસા કૌરવો વચ્ચે સદાકાળ ચાલે છે. અને બધા માટે ઇ જ જીવન નું સૌથી મોટું યુદ્ધ છે. અંગ્રેજી માં પણ જેકિલ અને હાઇડ ની વાર્તા આ જ સાર આપે છે.

સામાન્ય રીતે જોઇએ તો બહુ જ સાદી વાત લાગે છે; પણ મારા જેવા આળસુ માટે તો અત્યંત ગૂઢ છે.